[Ebook] Ngụ ngôn La Fontaine

“Tập dịch-văn này tôi làm ra kể đã lâu năm lắm rồi, khi còn ít tuổi, chưa làm văn bao giờ, mà đọc qua thơ La Fontaine cũng phải cảm hứng, chấp chảnh nên văn, tuy lắm câu văn còn lấc-cấc lắm, nhưng các bạn độc giả, cũng nhiều ông xét quá rộng cho là dụng công dịch là đúng. Đúng đây là đúng cái tinh thần, chứ không có nề gì những chữ “hổ” đổi làm “sư-tử”, “cái gậy” đổi ra “con chó”, khiến cho những người thắc mắc được một cuộc vui, ngồi soi bói từng câu từng chữ, mà kể được ra có ba bốn chữ dịch lầm. Những chỗ sai lầm đó, trong bản in này cũng xin cứ để nguyên không dám chữa.”

(Nguyễn Văn Vĩnh – Trung Bắc Tân Văn – 1928)

…..

Trong tủ sách nhỏ của gia đình tui có một cuốn khổ lớn đã long bìa in bằng hai thứ tiếng Việt – Pháp, cuốn Ngụ ngôn La Fontaine do Xuân Diệu, Tú Mỡ, Nguyễn Văn Vĩnh dịch thơ, NXB Văn học xuất bản năm 1985.

Thực ra đó là bản dịch sinh sau đẻ muộn, ngụ ngôn La Fontaine đã được Nguyễn Văn Vĩnh dịch ra tiếng Việt từ những năm đầu của thế kỷ XX. Một sự cách tân đáng kể khi sử dụng chữ Quốc ngữ và không tuân theo niêm luật chặt chẽ trong thơ ca thời bấy giờ. Trong tuyển tập Thi nhân Việt Nam, Hoài Thanh và Hoài Chân có nhắc tới sự kiện này và xem Nguyễn Văn Vĩnh là một trong những người đầu tiên góp phần khơi nguồn làn sóng thơ mới ở Việt Nam.

Hì hì, nếu đúng như vầy thì chắc chắn ông đã bị mấy lão đồ nho thủ cựu vác gậy trúc rượt chạy té khói rồi. Ai biểu nỏ làm thơ ăn theo đường luật thất ngôn bát cú mần chi!

Dưới đây là một số bài thơ được Nguyễn Văn Vĩnh dịch từ Les Fables (1666-1694) và đã đăng trên các báo Đại Nam Đăng Cổ Tùng Báo, Đông Dương Tạp Chí… trước khi in thành sách năm 1919, tái bản năm 1928. Trân trọng giới thiệu với bà con, cô bác, bạn bè gần xa!

Con Ve Và Con Kiến

(La Cigale et La Fourmi)

Ve sầu kêu ve ve,
Suốt mùa hè,
Đến kỳ gió bấc thổi,
Nguồn cơn thật bối rối.
Một miếng cũng chẳng còn,
Ruồi bọ không một con.
Vác miệng chịu khúm núm,
Sang chị Kiến hàng xóm.
Xin cùng chị cho vay,
Dăm ba hạt qua ngày.
– Từ nay sang tháng hạ,
– Em lại xin đem trả.
Trước thu, thề Đất Trời!
Xin đủ cả vốn lời.
Tính Kiến ghét vay cậy;
Thói ấy chẳng hề chi.
– Nắng ráo chú làm gì?
Kiến hỏi Ve như vậy.
Ve rằng: – Luôn đêm ngày,
Tôi hát, thiệt gì bác.
Kiến rằng: – Xưa chú hát!
Nay thử múa coi đây.
(Đông Dương tạp chí 1914)

…………

Chó Sói Và Giàn Nho

(Le Renard et Les Raisins)

Chó Sói kia ở nơi rừng ấy
Đương đói lòng lại thấy giàn nho!
Mấy chùm vừa chín vừa to.
Nước da đỏ thắm, thơm tho ngọt ngào.
Cậu Sói cũng ước ao được bữa.
Nhưng giàn cao không với đến nơi.
Chê bai Sói lại được lời:
– Nho xanh chẳng xứng miệng người phong-lưu.

—-

Tập thơ Ngụ  Ngôn La Fontaine – Nguyễn Văn Vĩnh dịch.