[Ẩm thực] Béng sắn Quảng Trị

LTS: Quảng Trị được thiên nhiên “ưu ái” ban tặng cho nhiều “đặc sản” hiếm có vùng nào có được. Đó là nắng tháng sáu xâm xoàng mặt mũi, gió Lào tháng bảy ran rát, mưa tháng mười một dầm dề cả đất trời… Nhưng cũng chính vì thiên nhiên khắc nghiệt như thế nên những thứ gia vị càng thêm đậm đà. Hạt tiêu có hương vị cay nồng đậm, còn ớt thì cay thấu trời xanh. Ở đây có loại ớt nhỏ như đầu đũa được dân gian đặt tên là ớt “chỉ thiên”, nghĩa là nếu lỡ ăn vô rồi thì có nước chỉ tay lên trời mà kêu… oai oái!

Nhưng cũng chính chất cay của ớt và tiêu đã góp phần làm nên vị thơm ngon của một món ăn nổi tiếng đất Quảng Trị: món bánh bột lọc.

Po tui xin trích đăng bài viết thật ngắn của tác giả Nguyễn Xuân Tư người gốc Quảng Trị về món bánh nghe đã phát thèm này.

Đọc đi đọc lại càng thấy thòm thèm. Xin cảm ơn tác giả về một bài viết rất thú vị…

****

• Nguyễn Xuân Tư

Viết về quê hương Quảng Trị một thời hào hùng và gian khó, nhà thơ Chế Lan Viên  có những câu thơ :

” Ơi gió Lào ! Ngươi đừng thổi nữa
Những ruộng đói mùa, những đồng đói cỏ
Những đồi sim không đủ quả nuôi người … “

Quảng Trị một thời nghèo khó gắn liền với khoai, với sắn. Nhưng sắn, khoai nếu biết chế biến thì sẽ trở thành những món ăn ngon, hấp dẫn không thua kém thức ngon, vật lạ của bất cứ nơi nào. Tôi muốn gửi gắm tình cảm của mình – đứa con quê hương đang sống xa quê – về một trong những món ăn ngon của Quảng Trị là bánh sắn, theo cách gọi địa phương là “béng sắn”. Cách gọi thông thường là bánh bột lọc.

Bánh sắn được làm từ tinh bột củ sắn (được lọc kỹ sau khi xay xát): bột tươi hoặc khô. Ngon hơn vẫn là bột sắn tươi bóp vụn, nhồi kỹ với một số cục bột luộc chín phần bên ngoài thành khối bột dẻo, dai. Bánh muốn ngon, ngoài phần bột tốt được nhồi thật nhuyễn, yếu tố quan trọng vẫn là nhân bánh. Có thể dùng nhiều loại nhân khác nhau như thịt lợn, thịt gà, tôm, đậu xanh… nhưng ngon và phù hợp hơn cả vẫn là tôm cùng với thịt lợn thái nhỏ, ướp gia vị, xào chín tới. Bột sắn được vo thành từng viên tròn, nhỏ, làm dẹt, bỏ nhân vào giữa gấp thành hình vành trăng khuyết (lưu ý các mép của bánh phải nặn khít, không để nhân bánh lộ ra ngoài). Bánh luộc chín, vớt ra chiếc rổ thưa cho ráo nước. Cho dầu ăn hoặc mỡ vào chảo phi hành củ lên, trộn đều với bánh cùng lá hành, rau ngò cắt nhỏ rồi xếp ra dĩa. Bánh sắn màu trắng nổi bật giữa hành, ngò màu xanh, ớt màu đỏ, dậy lên mùi thơm ngào ngạt, quyến rũ. Ăn riêng bánh hoặc dùng bánh đa nướng kẹp bánh để ăn. Bánh sắn dẻo, dai với nhân tôm thịt ngon, ăn cùng bánh đa nướng giòn tan, chấm nước mắm ngon với đầy đủ gia vị tạo thành âm thanh, hương vị thật khó tả. Bánh sắn còn được chế biến bằng cách làm thành hình tròn dẹt, bọc trong lá chuối rồi hấp. Nhưng theo tôi: ngon và hấp dẫn vẫn là bánh sắn trần như nêu trên.

Từ lâu bánh sắn đã trở thành món ăn dân dã, rẻ nhưng ngon và mang đậm nét đặc trưng của quê hương Quảng Trị. Bánh sắn có thể ăn thay cơm, ăn giữa bữa khi làm việc nặng, ăn nhân các buổi liên hoan, tiệc tùng, hội họp… Hiện nay bánh sắn có mặt ở nhiều nơi. Mỗi nơi có một hương vị riêng nhưng đối với tôi bánh sắn Quảng Trị đã trở thành dấu ấn khó phai mờ. Ngày trước nghèo khó, thiếu thốn bánh sắn là món ăn ngon. Ngày nay kinh tế của mỗi người, mỗi nhà đều khá hơn rất nhiều thì bánh sắn vẫn là món ăn ngon, hấp dẫn. Đặc biệt khi ăn với người thương yêu thì cái ngon, cái quyến rũ của bánh sắn càng tăng gấp bội phần.

Trước đây, mỗi lần về thăm quê, mẹ tôi luôn làm món bánh sắn dành cho tôi, nhìn tôi ăn và cảm thấy rất vui. Mười bảy năm qua mẹ tôi thành người thiên cổ, mỗi lần về thăm quê, chị dâu tôi lại thay mẹ làm cho tôi món bánh mà tôi ưa thích…